شبکه‌های اجتماعی و مسوولیت‌های شهروندی

شبکه‌های اجتماعی یکی از پرقدرتمندترین ابزاریست که فعلا شهروندان در اختیار خود دارد. این شبکه‌ها تاکنون در کشورهای مختلف، دارای تاثیرات وسیع و متفاوتی بوده که حتی تا سرحدی سقوط نظام‌ها نیز به پیش رفته است. شبکه‌ی بودن این ابزار قدرتمند توانسته است که از وی به عنوان رسانه عامه پسند و اطلاع رسان سریع در میان مردم جا بازکند. با رشدتاکنالوژی و اتصال شهروندان به شبکه‌ انترنت، زندگی و دنیای شان تغییر کرد. شهروندان هر آنچه را که در اطراف شان اتفاق می‌افتد ویا هم فراتر از آن در سطح جهان بوقوع می‌پیوندد، به همدیگر مخابره میکنند،، شریک می‎سازند وحتی در برابر آن واکنش نشان می‌دهند.

این نشان میدهد که شهروندان امروز دیگر در برابر اتفاقات ومسایل جاری در جغرافیای زندگی شان ویا فراتر از آن بی تفاوت بوده نمی‌توانند و موضع خاص خودرا می‌توانند داشته باشد. این ابراز نظر از طریق همین شبکه‌های اجتماعی میسر ومجال برای بیان آن فراهم شده‌است.

همانطوریکه از نام این پدیده مدرن پیداست، شبکه‌ اجتماعی، سریعا وارد اجتماعات شده و جا باز می‌کند. هرچند که این شبکه‌های اجتماعی استفاده کنندگان زیادی دارد، اما همواره آزاد وبدون سانسور نبوده است که در بعضی از کشورها زیر ذره‌بین حکومت‌های مستبد قرار دارد و فلتر می‌شود، اما  درافغانستان این ابزار قدرتمند با گذشت هر روز قدرتمندتر می‌شود.

این ابزار قدرتمند همانطوریکه اشاره رفت در کشورهای دیگر تا سرحد سقوط نظام‌ها به پیش رفته است، اما در افغانستان نیز بی تاثیر نبوده و توانسته است که هزاران شهروند را در گردهمایی‌های بزرگ، اعتراضات در شبکه‌‌های اجتماعی وحتی فشارهای جدی برمسوولان گردهم بیاورند. کاربران با دقت وکنجکاوی در اطلاع رسانی، خدمات وکم کاری‌های را که روزانه در محیط کار، زندگی وسطح شهر می‌بینند به ان می‌پردازند. همین نکته سنجی ودقت در شبکه‌های اجتماعی سبب شده‌است که مسوولان همواره به دلیل کم کاری، عدم پاسخگویی و ناکارآیی شان از این ناحیه احساس نگرانی کنند. حکومت ومسوولان همواره در پی کتمان واقعیت‌‎ها، کم کاری‌ها وحتی اطلاع رسانی نادرست نادرست اند، اما کاربران شبکه‌های اجتماعی همواره ضعف و نادرست بودن اطلاعات شان را افشاء می کنند. نمونه خوب این موارد را می‌توان از  زیر فشار قرار دادن رییس مجلس نمایندگان یاد کرد که توسط کاربران شبکه‌های اجتماعی زیر فشار شدید قرار گرفته وخواهان برگرداندن آن مبلغ پولی هستند که از بودجه ملی بگونه نادرست به مصرف رسیده است.

اگر شهروندان از این ابزار بگونه درست ومدیریت شده آن استفاده کنند، به یقین که نه تنها به اصلاحات وپاسخگویی مسوولان کمک می‌کند بلکه شهروندان را نیز به سمت مسوولیت شناسی وتربیه جامعه آگاه و مسوول سوق می‌دهد. در بسا موارد دیده شده‌است که شهروندان از کنار ناهنجاری‌های اجتماعی با بی تفاوتی تمام می‌گذرند، اما اگر همین مساله از سوی یکی از کاربران پوشش داده شود، با نشر و پخش آن همه متوجه شده وموضع خودشان را می‌داشته باشند.

اکنون که در یک موقعیت خاص وحساس زمانی دیگر که همانا برگزار ی انتخابات پارلمانی قرار داریم، شهروندان می‌توانند مسوولانه این پروسه را تعقیب و پوشش دهند. هرچند که تا برگزاری انتخابات پارلمان چند ماه وقت داریم، اما همین که این پروسه را از آغاز ثبت نام رای دهندگان تا ثبت نام کاندیدان، جریان کمپاین، تخلفات، تقلبات و آگاهی دهی شهروندان پوشش یابد، کمک می‌کند تا یکبار دیگر پروسه ملی آسیب نبیند و از دستبرد متقلبین در امان باشد.

پرداختن اینگونه‌ی به موضوعات در شبکه‌های اجتماعی می‌تواند امید خلق کند که فرهنگ  استفاده درست از شبکه‌های اجتماعی در حال گسترش است. از جانب دیگر، استفاده از شبکه‌های اجتماعی تنها سرگرمی و تفریح نیست که بعضی به آن می‌پردازد، بلکه نوع مسوولیت شهروندی نیز است که با زیر نظر گرفتن هرانچه در اطرافش می‌گذرد گام عملی را در زمینه اصلاح طلبی، مبارزه با فساد و ناهنجاری‌های اجتماعی بردارد