گسترش قدرت روزافزون شبکه‌های اجتماعی

شبکه‌های اجتماعی از جمله رسانه‌هایست که با گذشت هر روزتاثیرگزاری، قدرت‌مندی وفراگیرشدن آن در درون شهروندان رونما می‌گردد. شبکه‌های اجتماعی تاکنون درکشورهای مختلف دارای پیامدهای ونتایج تاثیرگزار متفاوتی بوده‌اند، اما در افغانستان نیز جریان‌های سیاسی، مسوولان حکومتی وسایر اقشار اجتماعی در جامعه از انتقادات وتاثیرگزاری آنان به دور نمانده است.

باری یکی از سیاسیون گفته بود که اگر فکری به حال شبکه‌های اجتماعی در کشور نشود، می‌تواند چالش‌های جدی را فرا روی سیاسیون و حکومت قرار دهد. هرچند از این اظهار نظر چند سال می‌گذرد، اما گاه گاهی سانسور ووضع محدودیت بر شبکه‌های اجتماعی در درون حکومت وشورای امنیت ملی افغانستان مطرح بوده که می‌تواند نشان همین دیدگاه باشد. در همین راستا چندی قبل وزارت مخابرات وتکنالوژی بر شبکه‌های مخابراتی وانترتی دستور داده بود تا شبکه تلگرام وواتسب را برای مدتی مسدود سازند.

این کار حکومت با واکنش گسترده‌ی شهروندان، نهادهای مدنی، سازمان‌های حامی رسانه‌ها و آزادی بیان مواجه شده وسرانجام حکومت از موضعش پا را پس کشید ودست از محدودیت بر داشت. این اعتراض جمعی شهروندان بر اعمال محدودیت بر شبکه‌های اجتماعی توانست که بازتاب گسترده در رسانه‌های داخلی وخارجی داشته باشد. فشار رسانه‌ها وافکاری عمومی بخش دیگری از این اعتراض بود که حکومت را وادار به عقب نشینی کرد.

هرچند حکومت با نشر اعلامیه‌ی اعمال سانسور را بر شبکه‌های اجتماعی را رد کرده و خواهان پی‌گیری این مساله شد، اما بسیاری‌ها معقتدند که حکومت با این گام خواهان نظر سنجی وارزیابی افکار عمومی شهروندان در این زمینه بود، اما وقتی متوجه موج گسترده انتقادات واعتراضات شد،  دست کشیده و منصرف شد.

این روزها که حکومت با انتقادات واعتراضات گسترده شهروندان، سیاسیون و احزاب سیاسی مواجه است، شبکه‌های اجتماعی دراین میان نسبت به هر رسانه‌ی دیگر خوب عمل کرده و تاثیرات گسترده‌ی را در پی داشته است. وقتی رییس جمهور راجع به ادعاهای مخالفان سیاسی خود صحبت می‌کرد، یاد آور شد که اگر اسنادی در دست دارید به دادگاه مراجعه کنید و اگر نه بهتر است چادر بپوشید. این بخش از صحبت‌های رییس جمهور در شبکه‌های اجتماعی به شگل گسترده بازتاب یافت و با واکنش گسترده‌ی شهروندان وفعالین اجتماعی مواجه شد.

فعالین اجتماعی و کاربران شبکه‌های اجتماعی معتقدند که رییس جمهور با این گفته‌اش به نحوی به زنان توهین کرده و آنان را ضعیف خوانده‌است. هرچند در ظاهرا سخن چنین چیزی گفته نشد، اما آنان معتقدند که چادری پوشیدن زنان را دراین سخن رییس جمهور می‌توان به عنوان ضعیف و ناتوانی معنا کرد که توهین‌آمیز است.

پس از اینکه این اعتراضات درشبکه‌‌های اجتماعی بازتاب گسترده یافت، ارگ ریاست جمهوری با صدور اعلامیه‌ی اینگونه نوشت:» متاسفانه شماری از افراد با سوء تعبير از صحبت‌های روز شنبه رييس ‌جمهور در صدد مغشوش

نمودن افكار عامه هستند. اشاره به کلمه چادر در صحبت روز گذشته با استفاده از تعابیر رایج محلی بوده و به هیچ وجه به قصد اهانت به مقام شامخ زنان کشور نبوده و نیست. با این‌هم، اگر احساسات زنان کشور از آن تعبیر متاثر شده باشد رییس جمهور از آنان معذرت می‌خواهد.«

پس از نشر این اعلامیه از سوی ارگ ریاست جمهوری، دوباره شبکه‌های اجتماعی آن را به شکل وسیع و گسترده بازتاب دادند و نفس این معذرت خواهی ریس جمهور را پسندیدند واظهار داشتند که رسم معذرت خواهی باید در میان همه مقامات، مسوولان وشهروندان نهادینه و ترویج شود.

در حقیقت هر کاربر شبکه‌ای اجتماعی در عصر کنونی به عنوان یک شهروند خبرنگار عمل می کند که همه اتفاقات روز از چشم آنان پنهان نمی‌ماند. این مساله به همان اندازه که فضا را انتقادی ساخته به همان اندازه مسوولان را متوجه ساخته است که باید مواظب رفتار، گفتار واقدامات خود باشند.